Birçok farklı etkiden dolayı oluşabilen ve vücut ısısının artması olarak adlandırılan ateş genel olarak tek başına bir hastalık olarak ele alınamaz. Vücutta oluşabilecek enfeksiyonlara karşı savunma mekanizmasının aşırı çalışması nedeniyle vücutta ateş yükselmesi görülebilir.
Ateşin koltukaltından ölçülmesi durumunda, çocuklarda vücut ısısının 37,5 ile 38 derece arasında olması hafif ateş, 38 ile 38,5 derece arasında olması orta ateş, 38,5 ile 39,5 arasında olması yüksek ateş, 40 derece ve üstü olması ise çok yüksek ateş olarak değerlendirilir.
Anne ve baba için endişe verici bir durum olan bu hastalıklar her zaman tehlikeli olmamakla birlikte 0-3 aylık bebeklerde mutlaka doktor kontrolünü gerektirir.
Genel olarak çocuklarda geçirilen
- bakteriyel enfeksiyonlar,
- grip,
- bronşit ve zatürre ,
- bademcik iltihapları,
- diş çıkarma,
- orta kulak iltihabı,
- ishal ve idrar yolu enfeksiyonları,
- mide rahatsızlıkları
gibi nedenlerden dolayı ateş yükselmesi oluşabilir. Daha ileri durumlarda lösemi ve lenfoma gibi hastalıklar nedeniyle de bu rahatsızlık görülebilir.
Özellikle bebeklerin sıkı sıkı kundaklanması ateşin yükselmesine sebep olabileceğinden bu yöntem tercih edilmemelidir.
Havale Durumunun Oluşması ve Havale Belirtileri
Vücutta aşırı derecede ateş yükselmesi sonucu oluşan duruma tıp dilinde ve halk ağzında havale adı verilmektedir.
Ateşli havale ve ateş bulgularının birbirinden ayırt edilmesi, hastalığa müdahale bakımından önem taşımaktadır.
Ateşlenme esnasında, çocuklarda ateşin derecesine göre;
- yoğun bir titreme,
- halsizlik,
- kusma,
- baş ağrısı,
- sayıklama,
- dudaklarda morarma,
- aniden halsizleşme,
- vücudun belli bölümlerinde bir takım kızarıklıklar
görülebilir.
Ateşli havale esnasında, çocuklarda;
- ani bir şekilde tüm vücudu kapsayacak şekilde kasılma,
- kasılma esnasında gözlerini bir noktaya dikip sabit bakma,
- dişlerde kilitlenme,
- ağızdan köpük gelme,
- kasılmadan dolayı idrarını kaçırma,
- kasılmanın tersine vücudu aniden salma,
- sabit bir yere uzunca süre bakma
durumları gözlemlenebilir.
Ateşli Havale Kaç Derecede Olur?
Bu rahatsızlık genel olarak çocuklarda çok yüksek ateş görülmesi durumunda belirir. Vücut ısısının 40 derecenin üstüne çıkmasıyla ortaya çıkabilmektedir. Ancak havale genetik yatkınlık temelinde oluşabildiğinden yüksek ateş, her çocukta havaleye dönüşmez. Genetik yatkınlığı bulunan çocuk, 38 derecede de havale geçirebilirken yatkınlığı olmayan 40 derece ateşli bilse olsa havale geçirmeyebilir.
Ateşli Havale Geçirmenin Sonuçları
Ateşli havale hastalığı, genellikle kısa sürelidir ve kalıcı hasara neden olmaz. Ancak bazı yan etkilerin görülmesine sebep olabilir.
Bu yan etkiler arasında sık görülenlerden biri bilinç kaybı durumu yaşanmasıdır. Geçici süreli olarak yaşanabilen bilinç kaybı düzenli bir tedavi yolu ile engellenebilir. Diğer bir durum ise vücudun kilitlenmesi veya kasılmalar yaşanmasıdır. Sık olarak yüksek ateş durumlarında göz kayması ve solgunluk sıkıntıları da görülebilir. Ayrıca geçirilen yüksek ateşe bağlı nöbet sonrasında ise çocuklarda baygınlık hali oluşabilir.
Özellikle menenjiti olan, epilepsi hastası olan çocuklarda ateşli havalenin sürekli tekrarlanması, çocukta beyin hasarı oluşmasına ve zeka gelişiminin olumsuz etkilenmesine sebep olabilir. Günümüzde ateşli havale komplikasyonları büyük oranda denetim altına alınmıştır.
Ateşli Hastalık İlk Yardım Uygulamaları Nelerdir?
Çocuklarda görülebilecek yüksek ateşe bağlı rahatsızlıklarda anne ve babaların direkt olarak müdahale etmesi ve önlemlerde bulunması gerekir. Bu kapsamda ateşli hastalık ilkyardım uygulamaları belirli kademelerde gerçekleştirildikten sonra tıbbi yardım istenmesi doğru bir yoldur.
Çocukta ateş varsa ve ateşlenme belirtileri ortaya çıkmış ise çocuğun kıyafetlerinin çıkarılarak ıslak bir havlu veya çarşafla sarılması gerekmektedir. Özellikle alın, kasıklar ve koltuk altına soğuk kompres uygulamak faydalı olacaktır. Bu uygulamaya rağmen ateşin düşürülmesi sağlanamıyorsa oda sıcaklığında, ılık bir küvete sokularak ateş düşürme sağlanmaya çalışılır. Duş sonrası çocuğu kurulamamak gerekir; çünkü su, sıcak vücutta buharlaşarak vücut ısısının düşmesine yardımcı olur. Duştan sonra da ateş devam ediyor ise daha önce doktorunun önerdiği herhangi bir ateş düşürücü ilaç uygulaması gerçekleştirilmelidir.
Çocuğun kilitlenmiş ağzını veya kasılmış ellerini, kollarını açmaya çalışmamalı, havale durumunda çocuğa ağızdan herhangi bir şey verilmemelidir.
Bu uygulamalardan sonra en yakın hastanenin acil bölümüne başvurulmalıdır. İlk yardım uygulamalarının sonrasında tıbbi müdahale ile ilaçlar ve tedavi yöntemleri kullanılarak nöbet giderilebilir.
Çocuğun havale geçirdiğinin anlaşılamadığı durumlarda, ateş sonrasında uykusuzluk, solunum zorluğu ve baş ağrısı gibi durumlar ortaya çıkarsa, beklenilmeden tıbbi yardıma başvurulması gerekir.
Hastalıklarda önemli olan ateşin yükselmesine neden olan etkenin bulunması ve hastalığın bu şekilde tedavi edilmesidir.
