İşlemci olarak adlandırılan CPU (Central Processing Unit, Merkezi İşlem Birimi), kendisine verilen komutları işlemekle görevli olan, bilgisayarların beyni olarak nitelendirebileceğimiz bir donanım birimidir.
Günümüzde işlemci üreten sadece 2 adet firma bulunmaktadır. Bunlar Intel ve AMD firmalarıdır. Son yıllardaki verilere göre, dünya genelindeki bilgisayar kullanıcılarının %75’i Intel marka işlemci kullanmaktadır. Ancak bu en kaliteli işlemci markasının Intel olduğu anlamına gelmemektedir. Performans karşılaştırması yapıldığında iki marka arasında büyük farkların bulunmadığı görülmektedir.
İşlemci seçilirken öncelikle bilgisayarın ne amaçla kullanılacağı belirlenmelidir. Kullanım alanının yanı sıra bilgisayar için ayrılabilecek bütçe de önemli bir etkendir. İşlemci seçimindeki en önemli faktörlerden birisi fiyat / performans oranı olacaktır. Örneğin gündelik bir kullanım amacıyla bilgisayar toplanıyorsa, pahalı bir Intel işlemci yerine giriş seviyesindeki bir AMD işlemcinin tercih edilmesi maliyet açısından oldukça oldukça ekonomik olacaktır. Öte yandan yüksek performans gerektirecek oyunları oynamak veya programları kullanmak için bilgisayar toplanıyorsa, bu durumda yüksek performanslı bir Intel işlemci seçmek gerekebilir.
İşlemciler farklı soket tiplerine sahiptir. Bu sebeple anakartın soket tipine uyumlu işlemci seçmek oldukça önemlidir.
İşlemci Seçiminde Sık Karşılaşılan Terimler
- Çekirdek Sayısı: Yonya veya çip gibi tek bir bilgi işlem bileşeni içerisinde yer alan bağımsız işlemci sayısıdır.
- İş Parçacığı Sayısı: Tek bir çekirdek içerisinde eş zamanlı olarak işlenebilecek maksimum iş parçacığı sayısıdır.
- İşlemci Temel Frekansı: İşlemci transistörlerinin açılıp kapanma hızıdır. İşlemci taban frekansı, TDP’nin tanımlandığı çalışma noktasıdır. Frekans Gigahertz (GHz) olarak hesaplanır.
- Önbellek: İşlemcide hızlı belleğin bulunduğu bölge CPU önbelleği olarak tanımlanmaktadır.
- Veri Yolu Hızı: Bilgisayar bileşenleri arasındaki veri aktarımı sağlayan bir alt sistem olan veri yolunun MT/s (Mega Transfer / saniye), GT/s (Giga Transfer / saniye) gibi terimlerle ifade edilen hızıdır.
- TDP: Termal Tasarım Gücü (TDP), işlemcinin tam yük altında watt biriminde tükettiği ortalama güç olarak ifade edilir.