Şizofreni kişinin duygu, düşüncelerini ve gerçeği algılamasını çarpıtarak diğer insanlarla ilişkilerini bozan zihinsel bir hastalıktır. Şizofreni hastalarının yaşadıkları sıkıntıların başında toplum ve insan ilişkilerinde yaşadıkları problemler yer almaktadır. Şizofreni özellikle kitaplarda ve filmlerde insanlara yansıtıldığı gibi bölünmüş kişilik şeklindeki bir hastalık değildir. Şizofreni kişinin hayal ve gerçek arasındaki dengeyi kuramadığı bir psikoz olarak tanımlanır.
Şizofreni hastaları bazen gerçekle ilişkilerini kaybederek dünyayı bir karmaşa halinde görmeye başlarlar. Bu gibi durumlarda çevrelerindeki herkesi şok edecek davranışlarda bulunabilirler. İlişkilerini kaybettikten sonra ayrı kişilik ve davranış değişiklikleri sergileyebilirler. Bu değişikliklere psikotik epizot adı verilir. Kişiden kişiye değişen şiddetleri bulunan şizofreni, psikotik epizotlar arasındaki değişme oranına göre yaşanır. Şizofreni türleri arasında paranoid şizofreni, hebefrenik şizofreni, katatonik şizofreni, ayrışmamış şizofreni ve kalıntı şizofreni bulunur.
Şizofreni Sebepleri ve Belirtileri Nelerdir?
Genel olarak şizofreni hastalarında hastalığın belirlenmesine kaynak oluşturan pozitif belirtiler, dezorganize belirtiler ve negatif belirtiler bulunur. Pozitif belirtiler hastalığın bulunduğuna işaret eden delüzyonlar ve halüsinasyonlardır. Dezorganize belirtiler, şizofren kişinin düşünme ve reaksiyonlarındaki değişimleri ifade eden belirtilerdir. Negatif belirtiler ise normal insanlardaki davranışların şizofrenik hastalardaki eksikliğini gösteren belirtilerdir.
Genel şizofreni sebepleri arasında biyolojik ya da fizyolojik rahatsızlıklar görülebildiği gibi genetik sorunlar, beyin kimyasındaki dengesizlikler, beyin anomalisindeki farklılıklar ve insan çevresindeki negatif faktörler gösterilebilir. Şizofreni hastalığı dünyada her insanda görülebileceği gibi genelikle 20’li yaşlarda ortaya çıkar.
Şizofreni Tedavisi ve Kullanılan Yöntemler
Şizofreni üç farklı yöntemle tedavi edilebilen bir hastalık olmakla birlikte, tedavideki amaç şizofreni belirtilerini hafifletmek ve belirtilerin sıklığını azaltmaktır. İlaç ile şizofreni tedavisi yönteminde antipsikotik ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar hastalığı ortadan kaldırmaz fakat halüsinasyonları hafifletebilir.
Diğer bir yöntem olan psiko-sosyal terapi sayesinde rehabilitasyon, aile terapisi ve grup terapiler sağlanarak hastalığın psikolojik ve sosyal problemleri çözülmeye çalışılır.
Hastanede yatma yöntemi ise çok şiddetli semptomlar gösteren hastaların tedavisinde tercih edilir. Hastane ortamında elektrokonvülsif terapi olarak adlandırılan elektro şok dalgaları ile tedavi yapılabilirken, günümüzde bu yöntem çok nadir kullanılır. Elektrokonvülsif terapi yönteminde, kişinin kafasına yüzeysel olarak yerleştirilen elektrotlar vasıtası ile beyne bir dizi elektroşoklar gönderilir. Bu elektroşoklar beyinden nörotransmitterlerin salınmasını sağlar.
Günümüzde çok nadir olarak uygulanan lobotomi (lökotomi) olarak da bilinen beyin cerrahisi yöntemi, beynin ön lob uçlarında bulunan prefrontal korteks sinir bağlantılarının kesilmesi ile uygulanır. Tartışmalı bir yöntem olmakla birlikte, yirmi yıldan fazla kronik, şiddetli ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen şizofreni hastaları için uygulanmış bir yöntemdir.
